Ökse Otu Nedir? Faydaları Nelerdir?

Ökse Otu Nedir? Faydaları Nelerdir?

İnsanlığın başlangıcından bu yana bir çok yaşamsal faaliyetin yanı sıra tedavi amaçlı da kullanılan bitkiler doğanın bize bir armağanıdır. Uygun koşullarda ve dozda kullanılırsa bitkiler, birçok mental ve fiziksel rahatsızlığa iyi gelebilir. Ökse otu da bu bitkilerden biridir. Ökse otundaki organik bileşikler ve kimyasallar, epilepsiden kansere kadar birçok hastalığın tedavisine yardımcı olarak kullanılmış ve pratikte popülerlik kazanmaya devam etmektedir.

Ökse Otu Nedir?

Ökse otu, yaşamsal ihtiyacı olan su ve mineralleri konakçı olduğu ağaçtan alan genellikle elma, meşe ve diğer geniş yapraklı ağaçlarda yetişen, kışın beyaz ve yapışkan meyveler veren kösele yapraklı yarı parazit bir bitkidir.

Kendi bağımsız olarak fotosentez yapar, konakçı olduğu ağacı öldürmez ama zayıflatabilir. Tohumları genellikle kuşlar tarafından diğer ağaçlara taşınır ve ağaç dallarında kümeli, büyük, yuvarlak ökse otları oluşur. Ökse otu her mevsim yeşil kalan bir bitkidir. Türkiye’de bolca rastlanabilen ökse otu, genel olarak ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinin ilk aylarında toplanmaktadır.

Sağlığa birçok faydası olmasının yanı sıra bilinçsizce kullanılması oldukça tehlikelidir. Öncelikle ökse otunun meyvesi zehirlidir ve kesinlikle tüketilmemelidir. Tüketilmesi durumunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ökse Otu Faydaları Nelerdir?

Ökse otu, geçmişten günümüze şifa için kullanılan bir bitki olsa da zararlı olabileceği durumlar da bulunmaktadır. Bu yüzden bireysel kullanımı için doktor yönlendirmesi gerekmektedir. Ökse otunun faydaları üzerinde yetiştiği bitkiye göre çeşitlenir.

Ökse otu faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Ökse otu sinir sistemini besleyen ve güçlendiren bir bitkidir. Kaygı, stres ve uykusuzluğa iyi geldiği bilinir. Stres hormonu olarak bilinen kortizolü düşürür. Bu sayede kaygı ve stres seviyesi de düşmüş olur. Ökse otunun içerdiği kimyasal bileşenler sinir sistemini yatıştıran nörotransmitterlerin salınımını etkiler. Bu da daha sağlıklı ve dinlendirici bir uykuya izin verir.
• Ökse otunun çeşitli nörolojik bozuklukların tedavisine yardımcı özellikleri olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmalarda ökse otu dopamin, gaba ve glutamik asit gibi nörotransmitterlerin salınımını destekleyerek epilepsi ve uyku sorunlarına iyi gelir.
• Ökse otu kalp sağlığına iyi gelir. Kan basıncını düşürücü etkisi ile hipotansif bir bitkidir. Bu özelliği damar sağlığını korumaya yardımcı olur. Etkili bir tansiyon düşürücü etkisi olması nedeniyle kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi ve felç riskinin azalmasında etkili bir rol oynar.
• Ökse otu bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olur. Ökse otu antiviral, antibakteriyel, antioksidan etkisi olan bir bitkidir. Hastalıklara karşı vücudu korumaya yardımcı olur. Ökse otunun güçlü bağışıklık etkisinin yapılan bir çalışmada; ameliyat sonrası oluşan anestezi ve ameliyat stresinin bağışıklık sistemini baskılamasını minimuma indirdiğini göstermiştir.
• Solunum sistemini sağlığını olumlu etkiler. Öncelikle ökse otu zihinsel stresi ve kaygıyı azalttığı için astım krizlerinin üzerinde olumlu etkisi vardır. Bunun yanı sıra solunum sistemini rahatlatır, bronşlardaki tahrişlere iyi gelir. İnatçı öksürüğü rahatlatır, iltihaplı boğaz ağrılarına iyi gelir.
• DNA hasarına karşı koruyucu etkisi vardır. Yapılan bir araştırma akçaağaç, ıhlamur ve keçiboynuzu ağaçlarında yetişen ökse otunun nükleer DNA hasarına karşı büyük ölçüde koruyucu olduğunu göstermiştir.
• Ökse otu kanser tedavisinde etkili olan bağışıklık sistemi düzenleyici, biyolojik aktif bileşikler içerir.
• Şeker hastalığına karşı koruyucu etkisi vardır. Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olur. İnsülin duyarlılığını artırır.
• Yaralanmaları tedavi etmeye yardımcı olur. Yaralanmalara karşı haricen kullanılabilir. Ökse otunun kanamayı durdurucu etkisi vardır.
• Antienflamatuar özelliği vardır. Ökseotu ayrıca iltihap önleme özelliğine sahiptir. Özellikle Afrika ökse otu inflamasyon tedavisinde kullanılır.
• Kas spazmlarını ve iltihaplanmayı yatıştıran, bu gerginliği ve krampları gidermeye yardımcı olan güçlü bir ökse otu çayı regl ve menopoz dönemlerinin daha rahat geçmesine yardımcı olur.

Ökse otunun tüm bu faydalarından yola çıkarak güçlü bir antioksidan olduğu, vücudu kanser başta olmak üzere birçok hastalığa yol açan serbest radikal ve oksidatif strese karşı koruduğu söylenebilir. Sağlık rutininize ökse otu gibi güçlü bir madde eklemeden önce, sizin için iyi bir seçim olduğundan emin olmak için daima doktorunuza başvurmanızı önerilir.

Ökse Otu Nasıl Kullanılır?

Ökse otunu kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. Bunlardan ilki ökse otunun meyvesi zehirlidir ve öldürücü olabilir. Meyve kısmı ancak farklı şekillerde sadece uzman kontrolünde kullanılabilir. Buna karşın sapları ve yaprakları zehirli değildir.

Ökse otu merhem ve çay olarak kullanılabilir. Ökse otu merhemi, romatizmal hastalıklarda kullanılır. Ökse otunun meyvesi ve içindeki yağı karıştırılarak elde edilir. Ökse otu merheminin ağız ve göz çevresine, açık yaralara sürülmesi sakıncalıdır. Ökse otu çayı, taze veya kuru ökse otunun uygun yöntemler ile demlenmesi ile elde edilir ve birçok hastalığın tedavisine yardımcı olarak kullanılır.

Ökse Otu Çayı Nasıl Hazırlanır?

Ökse otu çayı; öksürüğün kesilmesi, şeker hastalığının önlenmesi, kampların giderilmesi, kalp ve damar sağlığı, bağışıklık, akciğer sağlığı, pankreas sağlığı için kullanılır.

Soğuk olarak burna çekildiğinde burun kanamalarını durdurucu etkiye sahiptir. Dizanteri, tifo gibi hastalıklar sonrası oluşan bağırsak yaralarının iyileşmesine yardımcı olur. Ökse otu çayını güvendiğiniz bir aktardan taze ya da kuru olarak alabilirsiniz.

Ökse otu çayınızı 1- 1.5 çay kaşığı ökse otunun üzerine kaynamış ve dinlendirilmiş bir fincan sıcak su dökerek hazırlayabilirsiniz. Taze olarak kullanacaksanız ökse otunu bir fincan ılık suyun içine yaprakları ve sapları olarak bir çay kaşığı atın. Oda sıcaklığında bir gün dinlendirdiğiniz çayın yapraklarını süzün. Sonrasında ısıtarak tüketebilirsiniz.

Ökse otunu farklı bitkilerle karıştırarak da çay yapabilirsiniz.

• Öksürük için 1 tatlı kaşığı ökse otu, 1 parça taze zencefil, 1 parça zerdeçal kökünü demleyip 1 tatlı kaşığı bal ekleyebilirsiniz.
• Rahatlamak için ise ökse oyuna melisa, adaçayı, lavanta, papatya ekleyebilirsiniz.

Ökse Otunun Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?

Ökse otu tavsiye edilen miktarlarda kullanıldığında nadiren yan etkiye sebebiyet vermektedir. Özellikle yüksek dozlarda kullanıldığında yan etkilerin ortaya çıkma olasılığı artmaktadır. Fakat herkes de yan etki yapabileceği için kullanım öncesi doktorunuza danışmanızda fayda vardır.

Ökse otunun yaygın yan etkileri şunlardır:

• Mide bulantısı
• Kusma
• Mide rahatsızlığı
• Ciltte Kaşıntı
• Yorgunluk ve tükenmişlik hissi
• Ateş
• Baş ağrısı
• Titreme

Enjekte edilerek kullanıldığında ise yan etki olarak enjeksiyon yerinde ağrı, ağrı ve iltihaplanmanın yanı sıra ateş ve titremeye sebep olabilir. Bununla birlikte ökse otuna karşı bildirilen birkaç şiddetli alerjik reaksiyon vakası da olmuştur. Bu vakaların başında karaciğer hasarı ve yaşamı tehdit eder boyutta ağır bir alerjik reaksiyon durumu olan anafilaksi gelmektedir.

Bu durumlarda derhal tibbi yardım alınmalıdır.

Ökse Otu Nerede Yetişir?

Ökse otu, genellikle ılıman iklimlerde, nemli ve gölgeli yerlerde bulunur ve Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak yetişen bir bitkidir. Ökse otunun en yaygın yetiştiği yerler arasında ormanlar, parklar, bahçeler ve tarlalar yer alır. Ökse otu, genellikle meşe, elma, armut, ayva ve ıhlamur gibi ağaçlar üzerinde yetişir.

Ökse otunun kendi kökleri yoktur ve diğer bitkilerin köklerinden beslenirler. Ökse otu, yarı parazit bir bitkidir. Ökse otu, diğer bitkilere zarar vermeden beslenir ve hatta onları hastalıklara karşı korur. Ayrıca, ökse otu bir süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Ökse otunun beyaz, pembe veya kırmızı çiçekleri vardır ve genellikle yılbaşı süslemelerinde kullanılır.

Ökse Otunu Kimler Kullanmamalı?

Ökse otu doğru şekilde tüketilmediğinde yan etkileri, hatta zehirleyici etkileri olabilecek bir bitki. Dolayısıyla doğal diye düşünerek tedbiri elden bırakmamanız, özellikle onu çiğ olarak, bilmeden tüketmemeye özen göstermeniz önemli. Ökse otunun sap ve yapraklarının zehirleyici etkileri de bulunabildiğinden onu mutlaka güvenilir yerlerden temin etmeniz ve doktorunuza danışmadan asla tüketmemeniz gerekiyor.

Aynı şekilde kronik bir rahatsızlığınız, alerjiniz, düzenli olarak kullanmanız gereken ilaçlar ya da uygulamanız gereken özel bir perhiz/diyet varsa ya da hamilelik ve emzirme dönemlerindeyseniz de asla doktorunuza danışmadan ökse otu tüketmeye başlamamalı, sağlığınızı farkına varmadan riske atmamalısınız. Bunun yanında kanser tedavisi gören, kronik bir rahatsızlığı bulunanların, alerjik hassasiyeti yüksek olanların ve birçok ilaçla etkileşime girebilmesinden dolayı düzenli ilaç kullananların ökse otunu tüketmeden önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekmektedir.

Şifa dolu günler dilerim. Afiyet olsun!